تاثیر تنش خشکی در مراحل مختلف نموی بر روابط آبی، تراکم روزنه و تغییرات کیفی کلزا (brassica napus l.)

چکیده- به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر روابط آبی، تراکم روزنه، محتوای کلروفیل و عملکرد کلزا، آزمایشی در چهار سطح تنش خشکی: l1 (آبیاری کامل در حد گنجایش زراعی)، l2 (70 درصد میزان آب در دسترس)، l3 (50 درصد میزان آب در دسترس)، l4 (30 درصد میزان آب در دسترس) و در سه مرحله رشدی: ساقه روی (t1)، گلدهی (t2) و خورجین بندی (t3) به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که کمترین مقدار محتوای آب و پتانسیل آب برگ در تیمار 30 درصد میزان آب در دسترس و دوره خورجین بندی بدست آمد. بیشترین کارآیی مصرف آب در زمان گلدهی و خورجین بندی با 70 درصد میزان آب در دسترس مشاهده شد. علاوه بر این، نتایج به دست آمده نشان داد که روزنه ها فقط تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفت و بالاترین تراکم روزنه در تیمار 30 درصد میزان آب قابل دسترس مشاهده شد. کمترین مقادیر کلروفیل a، b و کلروفیل کل در ترکیب تیماری تنش خشکی شدید (30 درصد آب قابل دسترس) و مرحله خورجین بندی مشاهده گردید که نسبت به تیمار آبیاری کامل کاهشی در حدود 59، 67 و 62 درصد را نشان داد. به همین ترتیب، پایین ترین مقدار عملکرد در همین تیمار مشاهده شد. به طوری که، کاهش عملکرد دانه در تیمار 30 درصد آب در دسترس در مرحله خورجین بندی 2/46 درصد بود. محتوای پروتئین دانه به واسطه تنش خشکی تحت تاثیر قرار گرفت به گونه ای که کاهش مقدار آب در دسترس به کاهش مقدار پروتئین منجر شد. این درحالی بود که، درصد روغن دانه ها نیز تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفت به طوری که بیشترین تأثیر تنش خشکی شدید بر درصد روغن در مرحله گلدهی بود. در نتیجه می توان بیان کرد که تنش خشکی شدید باعث کاهش مقادیر کلروفیل های a، b، کلروفیل کل، پروتئین، درصد روغن و عملکرد گردید.